ویژگی قرارداد کار
ویژگی قرار داد کار
در این نوشتار سعی شده راجع به ویژگی قرار داد کار اطلاعاتی در اختیار شما قرار بگیرد . ویژگی قرار داد کار به چند دسته تقسیم میشود؟ ویژگی قرار داد کار چه نفعی برای کارگران و کارفرمایان دارد ؟ تمام اطلاعات مربوط به ویژگی قرار داد کار ، را بطور یکجا و بصورت رایگان در سایت موسسه ملک پور بدست آورید . در صورت داشتن سوالات بیشتر در مورد ویژگی قرار داد کار و سایر موارد میتوانید با تلفن های موسسه ملک پور تماس حاصل نموده و از مشاوره رایگان تلفنی در مورد امور مهاجرتی خود با مشاوران موسسه ملک پور بهرمند گردید .
ویژگی های قرار داد کار:
حقوقه انان عقود را از جهات گوناگون تقسیم بندی کرده اند. مثلا از جهت آثار آنها، عقود را به جایز، لازم و خیاری، منجز، معلق و غیره و از حیث شرایط انعقاد به رضایی و تشریفاتی و مانند این ها تقسیم می کنند. ما برای روشن شدن مطلب، قرارداد کار را از حیث تقسیمات گوناگون، مورد ارزیابی قرار می دهیم.
الف : لازم
مواد ١٨۵ و ۱۸۶ قانون مدنی، عقد را از حیث امکان فسخ آن به دو گروه عقود لازم و جایز تقسیم نموده است. طبق ماده ١٨۵ قانون مدنی ،،عقد لازم عقدی است که هیچ یک از طرفین معامله حق فسخ ان را نداشته باشد، مگر در موارد تعیین شده مانند عقد بیع یا اجاره در مقابل عقد لازم، عقد جایز قرار دارد و آن طبق ماده ۱۸۶ قانون مدنی عقدی است که هر یک از طرفین بتواند هر وقتی که بخواهد آن را فسخ کند مانند وکالت که به موجب آن وکیل می تواند از وکالت استعفا دهد و موکل می تواند وکیل وا از وکالت خود عزل کند بنابراین قرارداد کار اگر چه قانوناً بین کارفرما وکارگر لازم است ، امّا بطور مثال مطابق بند ( و) ماده ۲۱ کارگر با رعایت تشریفات حق فسخ آنرا دارد از این حیث دراینجا قرارداد کار لزوم خود را بنفع کارگر تغییر داده امّا نسبت به کارفرما لازم است .
ب : عهدی
قرارداد کار بر حسب طبیعت خود دارای دو وجه است و هر یک از دو طرف در مقابل تعهدی که می دهد تعهدی را برای خود تحصیل می کند، یعنی تعهد به انجام کار در برابر دریافت مزد توسط کارگر و تعهد به پرداخت مزد – در قبال انجام کار توسط کارفرما.
در حقوق مدنی نتیجه معوض بودن یک عقد این است که اگر یکی از طرفین از انجام تعهد خود، خودداری کند، طرف مقابل حق معامله به مثل خواهد داثست، لکن در حقوق کار با وجود معوض بودن قرارداد کار حق معامله به مثل در عمل از سوی کارفرما قابل اعمال خواهد بود؟ یعنی چنانچه کارگر از انجام کار موضوع قرارداد طبق شرایط مقرر استنکاف نماید کارفر ما نیز می تواند از انجام تعهد خود یعنی پرداخت مزد خودداری ٠نماید اما در مقابل. به لحاظ مالی بودن تعهد کارفر ما، کارگر می تواند در صورت استنکاف کارفرما از انجام تعهد خود، اجبار او را از مراجع ذی ربط قانونی تقاضا نماید.
برای روشن شدن موضوع مثال های ذیل آورده می شود:
- شخصی به نمایشگاه اتومبیل مراجعه و برای خرید اتومبیل دلخواه خود مبلغی به فروشنده پرداخت می کند. به محض توافق فروشنده و خریدار هر یک مالک مابه ازای خود می شود یعنی فروشنده مالک ثمن و خریدار مالک اتومبیل می شود هرچند که به طور فیزیکی خریدار اتومبیل را فوراً تحویل نگیرد و فروشناه ثمن را فوراً وصول نکند. این عقد را که در قالب عقد بیع است، عقد تملیکی می گویند.
- شرکتی که به کارخانه اتومبیل سازی سفارش ساخت ۵٠ هزار دستگاه اتومبیل را می دهد و فروشنده (کارخانه) متعهد می شود در قبال دریافت مبلغی (ثمن) اتومبیل ها را ظرف مدت معینی بسازد و به خریدار تحویل دهد، در اینجا هنوز اتومبیلی وجود خارجی ندارد تا فوراً به تملک خریدار در آید پی این عقد اگر چه در قالب عقد بیع است اما چون مستقیماً مالکیتی برای خریدار ایجاد نکرده از نوع عقود عهدی است. پس صورت عقود عهدی نامیده می شوند. با توجه به تعریف فوق و مثال های بالا، قرارداد کار در زمره ی عقود عهدی است و اثر مستقیم آن انتقال مالکیت نمی باشد.
ج – عقد مستمر
عقد فوری (آنی)، عقدی است که اثر آن اصولآ با انعقاد عقد یا در زمان مورد توافق طرفین، ایجاد می شود؟ اما عقد مستمر، عقدی است که اجرای مورد عقد به ترویج و به طور مستمر در طول زمان معین، ایجاد می شود.
در این عقد، موضوع معامله طوری است که در طول مدت زمان مشخصی باید انجام شود. مثلا عقد بیع از عقود فوری است؟ زیرا به محض وقوع عقد، مشتری مالک مبیع و فروشنده مالک ثمن می گردد، بالعکس عقد شرکت، بیمه و اجاره از عقود مستمر است.
قرارداد کار عقد مستمر محسوب می شود و عامل زمان در آن دارای اهمیت است. در چنین عقدی، یکی از طرفین یا هر دو ملزم است که تعهد خود را در طول زمان بطور مکرر و پیوسته برای مدت معینی یا نامعینی انجام دهد و تعهدات طرفین به صورتدریجی طی زمان مورد نظر انجام می شود ، بنابراین، در قرارداد کار چون موضوع قرارداد کار درزمان معیینی باید ازسوی کارگر اجراء شود وکارفرما نیز مبلغ مزد را باید بتدریج به کارگر پرداخت کند لذا قرارداد کار از عقود مستمر است .
د – غیر تشریفاتی ( رضایی)
عقود به اعتبار شرایط انعقاد آنها به رضایی، و تشریفاتی ، تقسیم می شوند. عقد رضایی، عقدی است که به صرف توافق دو قصد و بدون تشریفات- از قبیل لفظ خاص یا چگونگی تنظیم سند به وجود می آید در مقابل عقد رضایی، عقد تشریفاتی یا شکلی است که با تشریفات مخصوص واقع می شود و صرف توافق طرفین برای وقوع آن کافی نیست. به عبارت دیگر در عقود رضایی انچه اهمیت «چگونگی قوع انها است نه چگونگی شکل و صورتشان اما بر عکس در عقود تشریفاتی توافق دو اراده در صورتی اعتبار قانونی دارد که به شکل مخصوصی و با تشریفات معینی بیان شود هثلا فروش اموال دولتی که حتما باید از طریق مزاید. و خرید آنها از طریق مناقصه انجام گیرد.
در حقوق ایران اصل بر رضایی بودن کلیه عقود است مگر به تشریفاتی بودن آنها تصریح شود. با نگاهی به مواد قانون کار و به ویژماده ۷ این قانون درمی یابیم که قرارداد کار نیز از جمله عقود رضایی است و مقنن در انعقاد آن، رعایت تشریفات خاصی را شرط ننموده است و به صرف توافق کارگر و کارفرما صورت می پذیرد و همچنان که در ماده ٧ قانون کار آمده است قرارداد کار می توان کتبی یا شفاهی باشد.
با عنایت به مجاز بودن قرارداد کار شفاهی در قانون کار، به نظر می رسد هدف از غیر تشریفاتی بودن این قرارداد، بیشتر حفظ منافع خصو صی کارگران است لذا آنچه در تبصر. ماده ١٠ ایئ قانون آمده است است: در مواردی که قرارداد کار کتبی باشد قرارداد در چهار نسخه تنظیم می گردد که یک نسخه از آن به اداره کار و یک نسخه نزد کارگر و یک نسخه نزد کارفرما و نسخه دیگر در اختیار شورای اسلامی کار و در کارگاه فاقد شورا در اختیار نماینده کارگر قرار میگیرد. از جمله تکمیلی -که قانون گذار گر یز از آن را مجاز می شمارد- محسرب هی گردد.
ه- غیر معین
در نظر حقوق د انان عقود به اعتباری به معین و نامعین تقسیم می شوند. عقود معین، عقودی است که در قانون نام خاص دارد و قانون گذار شرایط انعقاد و آثار آن را معین کرده است: مانند بیع و اجاره و …
بر عکس عقودی که در قانون صورت خاصی دارد و شرایط و آثار آن مطابق
عمومات قانونی و اصل حاکمیت اراده معین می گردد. (عقود نا معین) نامیده میشود.
مانند قرار داد نشر کتاب و بستری شدن در بیمارستان و … بنابراین قرار داد کار از جملخ عقود غیر معین محسوب می گردد.
جمله عقود غیر معینی حسوب می گردد.
و- الحاقی
موسوم است که اشخاصی به طور ازادانه در مورد انعقاد قراردادی با هم به گفتگومی نشینند و پس از رسیدن به توافق، آن را با ایجاب و قبول واقع می سازند به ندرت پیش می آیا که کسی بدون گغفتگو و توافق کامل قراردادی را قبول مگر این که ضرورت های ناشی از اوضاع اقتصادی، اجتماعی و خانوادگی و … او را وادار به بستن عقدی نماید که در شرایط عادی هرگز تن به آن نمی دهد. اپن گونه قراردادها را که یک طرف آن از روی اضطرار ناچار به انعقاد آن می گردد، معامله ٠٠ مضطر ٠٠ می نامند. قانون چنین قواردادهایی را نافذ می شمارد. چنانچه ماده ٢٠۶ قانون مدنی می گوید: اگر کسی در نتیجه اضطرار اقدام به معامله کند مکروه محسوب نشه و معامله اضطراری معتبر خواهد بود٠
لکن در بعضی از قراردادها اختیار گفتگو آزادانه از طرف مقابل سلب می شود و طرف دیگر قبلا تمام شرایط و آثار آن را تعیین می کند. کسی که مایل به انعقاد آن است یا باید تمام آن شرایط و آثار را بپذیرد و یا بالعکس از آن صرف نظر کند. در واقع باید به طرحی ملحق شود که طرف او مستقیمآ تنظیم کرده است. از این روست که به این نوع قراردادها، قراردادهای الحاقی می گویند قرارداد کار از حیث شکل، شبیه قراردادهای الحاقی است. زیرا در قرارداد کار طرحی غالبا از پیش تعیین شده توسط کارفرما ارانه می شود و کارگر ناگز یر است یا آن را به همان صورتی که هست عینا و بی کم و کاست و بدون چانه زنی بپذیرد و یا از امضا قرارداد تمامآ خودداری کند:
معمولا عقود الحاقی زمانی منعقد می شوند که یک طرف آنها کالا یا حق انحصاوی یا جایگاه ویژه در قرارداد داشته باشد که در مورد کارفرما به لحاظ برخوداری از موقعیت اقتصادی و اجتماعی نسبت به کارگر این امر صادق است.
ز- معوض
تقسیم دیگری که از عقود کرده اند، عقوذ معوض و مجانی است. بعضی عقود به اعتبار موضو ع و هدف اقتصا د ی آن ماهیت مجانی دارند، به نحوی که در آنها یک یا چناد نفر د ر مقابار یک یا چند نفر دیگر تعهد امری را می کنند بدون این که برای متعهدله یا متعهدلهم الزامی ایجاد شده باشد.
ملاحظات اخلاقی یا جنبه های عباذدی و انسان دوستانه باعث می شود که مردم ملاحظات اقتصادی را به کناری نهند و مال خود را مجانا به دیگری تملیک یا دینی را به عهده گیرند بدون اینکه توقع پاداشی داشته باشند مانند عقد هبه و عاریه .
قرارداد کار یک عقد معوض است: زیرا انجام کار از سوی کارگر در برابر دریافت مزد است و وجود ما به ازای مادی، یعنی اجرت ( مزد یا حقوق) یکی از عوامل اصلی این رابطه است: به علاوه براساس این رابطه، کارفرما در برابر کارگر و کارگر در برابر کارفر ما تعهدهایی دارد که در کار و مزد خلامه نمی شود.
بنابراین آنچه کارفرکا را متعهد به پرداخت وجه به کارگر میکند . اجرای چیزی است که کارگر تعهد به ان نموده است و کارگر در مقابل در اختیار قرار دادن نیروی کار خود دستمزد دریافت مینماید.
ح- شخصی بودن تعهد کارگر
قرارداد کار از جمله عقودی است که به اعتبار شخص متعهد انجام کار- یعنی
کارگر- منعقد می گردد و به همین علت است که با فوت، بازنشتگی، از کار افتادگی کلی کارگر، قرارداد کار منحل می شود در حالی که در مورد کارفرما این گونه نیست وقرارداد همچنان باقی می ماند و تعهدات وی به قایم مقام قانونی او منتقل میشود.
قرارداد کاو قرارداد شخصی نسبت به کارگر است زیرا شخصیت عامل انجام کار (کارگر) علت عمد.ه انعقاد است و کارگور ملزم است در مقابار دریافت مزد، شخصا تعهد موضوع قرارداد کار را انجام دهد و نمی تواند انجام این تعهد را به شخص دیگری محول کنا مگر این که کارفرما تحت شرایط خاص و به صورت موقت و به نحوی که اساس قرارداد کار -که بر مبنای تبعیت حقوقی است متزلزل نشود، انجام تعهاد موضوع قرار داد کار توسط شخص دیگری را بپذیورد.(مانند موارد سرایداری).
امید است مطلب بالا توانسته باشد سوالات شما راجع به ویژگی قرار داد کار رفع کند. اگر سوالات بیشتری نسبت به قرار داد کار یا مسیرهای مختلف مهاجرتی دارین به سایت موسسه ملک پور مراجعه و یا از طریق تلفن از مشاورین موسسه ملک پور استفاده نمایید .
فهیمه فرجی
دیدگاه خود را ثبت کنید
تمایل دارید در گفتگوها شرکت کنید؟در گفتگو ها شرکت کنید.