ارث و وراثت
ارث
با توجه به اینکه موضوع ارث در قانون مدنی یکی از امور مهم و مبتلا به در بین تمام مردم می باشد تلاش گردیده تا حدودی شما عزیزان را با ارث در فقه اسلام و ارکان ارث و طبقات ارث و نحوه تقسیم ارث آشنا نمایند و لیکن چنانچه در این خصوص نیاز به راهنمایی بیشتر داشتید میتوانید با موسسه ملک پور تماس گرفته و اطلاعات بیشتر را دریافت کنید.
ارث در قوانین موضوعه ایران و اسلام موضوع بسیار مهمی است چرا که مرگ امری اجتناب ناپذیر و ناگهانی است که هیچکس نمیداند تا چه زمانی در این دنیا زندگی میکند تا بتواند تمام اموالی را که بدست اورده خرج کند و در زمان حیات خودش تکلیف حقوق و دیون و طلبهایش را مشخص نماید و غالبا پس از فوت افراد چه دارای توانایی مالی و چه غیره آن اختلافات فراوانی فی مابین بازماندگان در راستای دریافت ارثیه بوجود خواهد آمد . با این که نحوه تقسیم ارث در قانون روشن است برخی ورثه برای تصاحب اموال به نفع خود تلاش میکنندو بسیاری از بازماندگان تلاش می نمایند تا با انجام روشهای خلاف قانون دیگر بازماندگان را از دریافت ارث محروم نمایند لذا در این نوشتار سعی می نماییم تا عزیزان را تا حدودی با موضوعات مربوط به ارث آشنا نماییم چرا که در قوانین ارث ؛ میزان سهم الارث هر یک ار اشخاص را مشخص می کنند و دست هر فرد را از تجاوز به حقوق دیگران قطع خواهد کرد.
ارث چیست؟
ارث به باقیمانده اموال میت گفته می شود که در اسلام قوانین مدون برای تقسیم ارث وجود دارد ونکته مهم این است که تقیسم ارث صرفا بین ورثه باقیمانده میت که در زمان فوت میت زنده بوده اند تعلق می گیرد . باب فرائض در فقه اسلام مربوط به ارث می باشد وسهم برخی از خویشاوندان بطور مشخص در قرآن بیان گردیده است .
ارث انتقال مال یا حق به شخصی دیگر صرفا بعد از اثبات مرگ و یا آنچه که در حکم مرگ می باشد تعریف می گردد ؛ از تعریف فوق می توان موارد مختلفی را استنباط نمود:
- فردی که بامرگش و یا اثبات مرگ وی اموال و یا حقوقش به دیگران منتقل میگردد که در موضوع ارث به این شخص مورث میگویند که این فرد غالبا یا فرد متوفی است و یا کسی است که به مدت طولانی مجهول المکان بوده و حکم موت فرضی وی صادر گردیده است.
- فرد یا افرادی که بعد از مرگ مورث ، امول و حقوق وی را مالک می شوند نیز در تعاریف ارث بنام وارث شناخته می شوند که در خصوص استحقاق ارثیه باید دارای شرایط مختلفی باشند که از مهمترین امور مهم در این اشخاص ؛ زنده بودن در زمان فوت مورث خود می باشد ولو جنین چهارماهه که در رحم مادر است که روح در وی دمیده شده است.
همینطور که ذکر کردیم ارث یکی از ارکان مهم در فقه اسلامی است که در این مقاله سعی گردیده است تا اندکی با قوانین و ارکان ارث آشنا شوید:
ارکان ارث:
در موضوع ارث با ارکان متعددی مواجه هستیم مورث و وارث ک در بالا ذکر گردید ؛ اما ارثیه یا ماترک به آن حقوق یا اموالی اطلاق می گردد که متوفی از خود باقی می گذارد که خود وی تا یک سوم در ماترکش سهم دارد و از اینرو بازماندگان موظفند قبل از تقسیم ترکه هزینه هایی چون تکفین و تجهیز میت و تدفین و بدهی ها و وصایای میت را از ثلث مالش و هر آنچه مربوط به فرزند بزرگتر است ازاموال جدا نمایند و باقیمانده را بر اساس طبقات ارث و قانون مشخص و مدون ارث و با رعایت قاعده سهم ارث مردان دوبرابر زنان تقسیم نمایند.
چندین گروه از وارثان به دو سبب می توانند از اموال مورث؛ ارث ببرند:
- با نسب که منظور افرادی است که با فرد متوفی ارتباط و اتصال از راه تولد دارند و به ترتیب تقدم و تاخر به میت در چند طبقه قرار میگیرند و نکته مهم در نسب این است تا زمانی که وارثی از طبقه بالاتر باشد ارث به طبقه دیگر نمیرسد.
طبقات ارث در نسب
طبقه اول شامل: پدر، مادر، فرزند و نوه در صورت نبودن فرزند که بنا به قول مشهور، نوه با وجود پدر و مادر میّت از وی ارث میبرد.
طبقه دوم شامل : پدربزرگ و مادر بزرگ پدری و مادری هرچه بالاتر روند و برادر و خواهر پدری یا مادری و یا پدری و مادری و فرزندان آنان که نکته حائز اهمیت در این طبقه این است که وارث نزدیک، مانع ارث بردن وارث دور میشود.برای مثال، با وجود جد و جده ؛ پدرهای ایشان و با وجود برادر و خواهر، فرزندان برادر و خواهر ارث نمیبرند.
طبقه سوم شامل: عمو ,عمه ، دایی و خاله – فرزندان آنان در صورت نبودن آنها- مگر اینکه پسرعموی پدری و مادری با عموی پدری با هم باشند که در این حال عموزاده بر عمو مقدم است.
قرآن از طبقه سوم به اولوا الارحام نام برده است که البته بر مقدار سهم الارث این گروه تاکیدی صورت نگرفته است بر خلاف طبقه های اول و دوم که فرض بر هستند و میزان سهم الارث آنها به طور دقیق مشخص گردیده است.
- دسته دیگری که ارث می برند از طریق سبب می باشند که خود به اقسام ذیل تقسیم می گردد:
الف)زوجیت: زن و شوهر دائم که با وجود همه طبقات از هم ارث می برند و از این رو جزو طبقات به شمار نمیروند البته ارث بردن در عقد موقت مورد اختلاف است که البته قول مشهور بر ثبوت ارث بری است.
ب)ولاء که معنای پیوند و علقه میان دونفر به غیر از زوجیت و نسب میباشد که بر سه قسم ولاء عتق که مولا در صورت اینکه برده اش وارث نسبی نداشته باشد از او ارث می برد و ولاء ضمان جریره و ولاء امامت که در صورتی که هیچ کدام از طبقات بالا نباشند ارث متوفی به امام میرسد.
موانع ارث:
در کنار مواردی که موجب ارث می شود موانعی نیز وجو دارد که بطورکل مانع ارث بری فرد از مورث خود می گردد که به شرح ذیل می باشد:
- کفر
- قتل یعنی کشتن عمدی مورث
- لعان
- زنازاده که از پدر و مادر خود ارث نمیبرد و پدر و مادر و نزدیکان آنان از وی ارث نمیبرند.
- طبقه سابق که وجود هر طبقه بالاترمانع ارث طبقه بعدی می شود.
تقسیم سهم الارث:
سهم ارث به سه شیوه تقسیم میگردد:
- سهم به فرض : که به فرض فرد در قرآن تصریح شده است.
- سهم به قرابت که همان موضوع اولو الارحام می باشند.
- سهم به رد که فرد علاوه بر سهم خود به فرض برده و افزون بر این هم سهم هم به قرابت می برد مثلا تک دختر نصف ارث خود را به فرض و نصف دیگر را به قرابت می برد.
لیلا سلمانی نژاد
دیدگاه خود را ثبت کنید
تمایل دارید در گفتگوها شرکت کنید؟در گفتگو ها شرکت کنید.