شرایط اجرای قصاص:
شرایط اجرای قصاص:
در این مقاله در مورد شرایط اجرای قصاص برای شما شرح می دهیم.
آیا شرایط اجرای قصاص را می دانید؟ آیا می دانید قصاص در چه مواردی اتفاق می افتد؟ شرایط اجرای قصاص به چند صورت می باشد؟ آیا در مورد شرایط اجرای قصاص اطلاعاتی دارید؟
همانطور که می دانید برای اجرای قصاص فرد باید شرایط اجرای قصاص را داشته باشد تا بتواند فرد مجرم را قصاص نماید. شرایط اجرای قصاص متفاوت می باشد و هرکس دارای یک سری شرایط است اما باید در فرد شرایط اجرای قصاص وجود داشته باشد تا صلاحیت اجرای قصاص مجرم را داشته باشد. موسسه ملک پور در این مقاله سعی دارد تا شرایط اجرای قصاص را برای شما شرح دهد و به سوالات شما در زمینه شرایط اجرای قصاص پاسخ دهد.
شرایط اجرای قصاص :
صرف وجود شرایطی که برای ثبوت قصاص ضروری است موجب نمی شود که بتوان قصاص را علیه جانی اجرا کرد.
طبق ماده ۲۱۶ قانون مجازات اسلامی اجرای احکام حدود ،قصاص و دیات بر اساس آیین نامه ای است که ۶ ماه از تاریخ لازم الاجرا شدن این قانون توسط رئیس قوه قضاییه تهیه ،تصویب و ابلاغ می شود .
: ۱تقاضای مجنی علیه یا اولیای دم:
قصاص یک شخصی است، و به همین دلیل هم، بنا به تصریح ماده ۱۱۶ قانون مجازات اسلامی با توبه ساقط نمی شود. به دلیل شخصی بودن این حق است که قرآن مجید سلطه بر قاتل را برای اولیای دم به رسمیت شناخته است . جنایات علیه مادون نفس خود مجنی علیه ، و درقتل، اولیای دم باید مطالبه اجرای قصاص را بنمایند، وگرنه قصاص قابل اجرا نخواهد بود. تعیین اولیاء دمی که عفو یا قصاص نفس در اختیار آنها است از اهمیت برخوردار می باشد .
مطابق ماده ۳۵۱ قانون مجازات اسلامی ولی دم همان ورثه ی مقتول است بجز زوج یا زوجه ی او که حق قصاص ندارد.
بنا به تصریح ماده ۳۵۳ قانون مجازات اسلامی هرگاه صاحب حق قصاص فوت کند، حق قصاص به ورثه ی او میرسد، حتی اگر همسر مجنی علیه باشد . جنسیت اولیای دم مهم نیست و می توانند مرد یا زن باشند. به علاوه ، جنین نیز،طبق ماده ۳۵۵ قانون مجازات اسلامی ، در صورت زنده متولد شدن، ولی دم محسوب می شود.
ولی دم که مدعی دعوی قتل است ممکن است واحد یا متعدد باشد . به علاوه برخی یا همه آنها ممکن است صغیر بوده یا غایب باشند . در صورتی که ولی دم واحد بالغ و عاقل باشد مشکل چندانی پیش نمی آید،زیرا وی می تواند قصاص جانی را خواستار شده یا وی را با اخذ دیه یا بدون اخذ دیه عفو نماید.
در صورتی که اولیای دم متعدد همگی بالغ، عاقل و در دسترس باشند و آنها خواسته واحدی ،مثل قصاص یا عفو بدون اخذ دیه یا عفو با اخذ دیه داشته باشند،نیز تکلیف روشن است. در این حالت ، جانی قصاص یا عفو می شود یا دیگه ای که پرداخت می کند به نسبت سهم الارث بین اولیای دم تقسیم می شود.هرگاه اولیای دم متعدد، در حالی که بالغ،عاقل و در دسترس هستند،خواسته های مختلفی داشته باشند، مثلا برخی خواستار قصاص ، برخی خواستار عفو بی قید و شرط و بعضی خواستار عفو پس از اخذ دیگه باشند، باز مشکل چندانی رخ نمی نماید. در این حالت ، اولیای دمی که خواستار قصاص هستند جانی را قصاص می کنند، در حالی که سهم اولیای دمی را که خواستار اخذ دیه بوده اند به آنها می دهند و یا،اگر آنها خواستار عفو بدون قید و شرط جانی بوده اند، این سهم را به خود جانی داده ، و وی را قصاص می نمایند.
طبق ماده ۴۲۳ قانون مجازات اسلامی که اشعار می دارد، در هر حق قصاصی اگر بعضی از صاحبان آن خواهان دیگه باشند یا از قصاص مرتکب گذشت کرده باشند،کسی که خواهان قصاص است باید نخست سهم دیگه دیگران را در صورت گذشت آنان به مرتکب ، و در صورت درخواست دیه، به خود آنان بپردازد.
حالت دیگری که ممکن است پیش آید وقتی است که مقتول ولی دم نداشته و یا ولی دم او شناخته نشده یا دسترسی به اون نباشد . تکلیف این حالت، در ماده ۳۵۶ قانون مجازات اسلامی روشن شده است که بر اساس آن ، اگر مقتول یا مجنی علیه یا ولی دم که صغیر یا مجنون است ولی نداشته باشد و یا ولی او شناخته نشود و یا به او دسترسی نباشد، ولی او مقام رهبری است و رئیس قوه قضاییه با استیذان از مقام رهبری و در صورت موافقت ایشان، اختیار آن را به دادستان های مربوط تفویض می کند .
۲:اذن ولی امر:
طبق ماده ۴۱۷ قانون مجازات اسلامی که اشعار می دارد در اجرای قصاص، اذن رهبری یا نماینده ی او لازم است .
طبق ماده ۴۱۸ قانون مجازات اسلامی مراسم استیذان نباید مانع از امکان استیفای قصاص توسط صاحب حق قصاص و محروم شدن از حق خود شود.
این مقاله متعلق به موسسه ملک پور می باشد. موسسه ملک پور این امکان را دارد که شما عزیزان را در مسیر مهاجرت قانونی یاری رساند.
۳:اذن مجنی علیه یا اولیای دم:
علاوه بر آنکه صدور حکم قصاص منوط به مطالبه مجنون علیه یا اولیای دم است،برای اجرای آن نیز نیاز به درخواست آنها و احیانا توکیل به شخص خاص برای اجرا وجود دارد . اگر کسی شخص محکوم به قصاص را بدون اذن ولی دم بکشد ، بنا به تصریح ماده ۴۲۱ قانون مجازات اسلامی مستحق قصاص است .
دلیل این امر آن است که محکوم به قصاص مهدورالدم مطلق نمی باشد که کشتن وی از سوی هرکس موجب ساقط شدن قصاص دیه شود زیرا که وی ،بنا به تصریح بند پ ماده ۳۹۲ قانون مجازات اسلامی تنها نسبت به مجنی علیه یا اولیای دم مقتول معذور الدم است.
در جنایات، مجازات اولیه و ابتدایی قصاص است که تنها با توافق طرفین به دیه تبدیل میشود .
۴:پرداخت تفاضل دیه:
در موارد مختلفی مرتکب جنایات علیه نفس یا مادون نفس را تنها در صورتی می توان قصاص کرد که مبلغی به عنوان تفاضل دیه به وی پرداخت شود . پرداخت مازاد دیه، بنا به تصریح ماده ۴۲۶ و ماده ۴۲۷ قانون مجازات اسلامی باید قبل از اجرای قصاص باشد .
طبق تبصره ماده ۴۲۸ قانون مجازات اسلامی در مواردی که جنایت نظم و امنیت عمومی را برهم زندیا احساسات عمومی را جریحه دار کند و مصلحت در اجرای قصاص باشد لیکن خواهان قصاص تمکن از پرداخت فاضل دیگه یا سهم دیگر صاحبان حق قصاص را نداشته باشد، با درخواست دادستان و تعیین رئیس قوه قضاییه، مقدار مذکور از بیت المال پرداخت می شود .
در نهایت می توان گفت که فردی که قصد اجرای قصاص را دارد باید شرایط اجرای قصاص را داشته باشد تا بتواند فرد مجرم را قصاص نماید در غیر این صورت حق قصاص از وی ساقط می شود. شرایط اجرای قصاص در مواردی می باشد که به عرض شما عزیزان رسید.
جهت کسب اطلاعات بیشتر می توانید به وب سایت موسسه ملک پور مراجعه نمایید و اطلاعات لازم را در زمینه شرایط اجرای قصاص بدست آورید.
منابع:
برگرفته از کتاب حقوق جزا دکتر حسین میر محمد صادقی
برگرفته از کتاب قانون مجازات اسلامی
دیدگاه خود را ثبت کنید
تمایل دارید در گفتگوها شرکت کنید؟در گفتگو ها شرکت کنید.