تمرد از مقامات دولتی
تمرد از مقامات دولتی
تمرد یعنی چه؟تمرد از مقامات قانونی در کدام قانون جرم انگاری شده است؟آیا انگیزه در تحقق جرم تمرد از مقامات قانونی موثر است؟آیا تمرد نظامیان با تمرد از مقامات دولتی تقاوت دارد؟منظور از مقامات دولتی در جرم تمرد از مقامات دولتی کیست؟آیا تمرد از مقامات دولتی باید با وسیله خاصی صورت بگیرد؟
تمرد یعنی چه؟
مرد مصدر باب تفعل و از نظر لغوی به معنای سرپیچی کردن،گردن کشی کردن،و نا فرمانی کردن آمده است و متمرد یعنی سرکش، نافرمان و یاغی می باشد.
از نظر اصطلاحات حقوقی به هر گونه حمله یا مقاومتی که با اقدام عملی به طورتجری نسبت به مأمورین دولت در حین انجام وظیفه آنها به عمل آید تمرد محسوب می شود.
*تمرد از مقامات دولتی در قانون مجازات اسلامی:
در قوانین و مقررات جمهوری اسلامی ایران ماده ۶۰۷قانون مجازات اسلامی و ماده۳۴ از قانون مجازات جرائم نیروهای مسلح جمهوری اسلامی ایران مصوب ۱۳۷۱/۵/۱۸ در مورد تمرد سخن به میان آمده است.
ماده ۶۰۷ قانون مجازات عمومی:
هـرگونه حمله یا مقاومت که با علم و آگاهی نسبت به مامورین در حین انجام وظیفه آنان به عمل آید تمرد محسوب میشود و مجازات آن به شرح زیر است:
۱- هرگاه متمرد به قصد تهدید اسلحه خود را نشان دهد حبس از شش ماه تا دو سال.
۲- هرگاه متمرد درحین اقدام دست به اسلحه برد حبس از یک تا سه سال.
۳- در سایر موارد حبس از سه ماه تا یکسال.
تبصره- اگر متمرد در هنگام تمرد مرتکب جرم دیگری هم بشود به مجازات هر دو جرم محکوم خواهد شد.
نکته:
-صرف حمله یا مقاومت برای تحقق این جرم کافی نیست بلکه باید به فعلیت برسد قانون گذار برای توجیه مراد خویش حمله«با اقدام عملی به طور تجربی» را به دنبال کلمات خود آورده است تا فرق بین مبارزه منفی و تمرد قائل شود از طرفی جلوی سوء استفاده بعضی از مأمورین دولت از این عنوان قانون جلوگیری نماید تا نتواند هر کسی را با اندک بهانه به عنوان تمرد مورد تعقیب قرار دهند. به علاوه شرط مذکور هر گونه تردیدی را که ممکن است در مورد مجرمیت متهم حاصل شود از بین می برد؛ زیرا صدور فعل از جانب متهم سوء نیت او را برای تمرد نشان خواهد داد
حال که قانون گذار اقدام عملی را شرط تحقق این بزه دانسته است چنانچه شخصی حمله یا مقاومتی را در قالب الفاظ نسبت به مأمور دولت انجام دهد، عنوان تمرد نخواهد داشت مگر اینکه آن الفاظ و سکنات خود در قانون جنبه کیفری داشته باشد که بر اساس آن تعقیب خواهد شد .( موضوع ماده ۶۰۹ قانون مجازات اسلامی)
-مقنن کلمات حمله یا مقاومت را که به معنی سرکشی و عدم اطاعت و نا فرمانی است برای بیان مفهوم تمرد استعمال کرده ولی آن را وافی به مقصود ندانسته است زیرا اطاعت نکردن از کسی تمرد نیست بلکه لازم است عملی که گستاخی و تجری شخص را نشان دهد از وی صادر شود بدین معنا که عمل متمرد باید از روی گستاخی ، سرپیچی و نافرمانی باشد و اقدام عملی او در حقیقت به خاطرشخصیت مأمور بودن طرف است که در حقیقت توهین و تجاوز به حکومت محسوب می شود.
-در موارد مربوط به تمرد تعریفی از مامور دولت نشده است اما با توجه به مواد قانونی و همچنین از مراجعه به معنی عرفی این کلمات دانسته می شود که مامور دولت مترادف با مستخدم دولت بلکه اعم از آنست. در نتیجه هر مستخدم رسمی و پیمانی و قراردادی موضوع مواد ۶تا۴ قانون استخدام کشوری را شامل می شود ؛بنابراین هر کس و به هر عنوان از ناحیه دولت عهده دار انجام وظیفه ای باشد اعم از مامورین قضایی و غیر قضایی داخل در این مفهوم است.
* ماده۳۴ از قانون مجازات جرائم نیروهای مسلح جمهوری اسلامی ایران:
«هر نظامی در ارتباط با خدمت در مقابل ماموران مسلح حین انجام وظیفه آنان به طور تجری مقاومت یا به آنان حمله نماید متمرد محسوب می شود.»
*تفاوت های ماده ۳۴ قانون مجازات جرائم نیروهای مسلح و ماده ۶۰۷ قانونم مجازات اسلامی:
۱-ماده ۶۰۷ قانون مجازات اسلامی راجع به تمرد نظامیان و غیر نظامیان است اما ماده ۳۴تنها شامل تمرد نظامیان می شود . بیان مطلب اینکه با توجه به دو ماده مذکور متوان پنج حالت برای جرم تمرد فرض نمود که تنها یک مورد آن شامل ماده ۳۴ می شود :
حالت اول: تمرد غیر نظامیان نسبت به مامورین مسلح
حالت دوم: تمرد غیر نظامیان نسبت به مامورین غیر مسلح
حالت سوم: تمرد نظامیان نسبت به ماموران غیر مسلح
حالت چهارم: تمرد نظامیان در ارتباط با غیر خدمت نسبت به ماموران مسلح
حالت پنجم:تمرد نظامیان در ارتباط با خدمت نسبت به ماموران مسلح
حالت اول تا چهارم شامل ماده ۶۰۷ ق.ت است و تنها حالت اخیر شامل ماده ۳۴ می باشد در نتیجه ماده ۶۰۷ عام وماده ۳۴ خاص می باشد ودر اینجا خاص مخصص عام است.
۲-مرد موضوع ماده ۳۴ تنها نسبت به ماموران مسلح مصداق دارد بر خلاف تمرد موضوع ماده ۶۰۷ که نسبت به ماموران مسلح و غیر مسلح می باشد به عبارت دیگر مجنی علیه موضوع ماده ۳۴ ماموران مسلح و مجنی علیه موضوع ماده ۶۰۷ هم ماموران مسلح و هم ماموران غیر مسلح هستند.
۳-در ماده ۳۴ قید اقدام عملی برای تحقق بزه ضرورت ندارد بر خلاف ماده ۶۰۷ ق . ت .و این نحوه قانون گذاری باعث می شود که حقوق متهمین کمتر رعایت شود چرا که ماموران مسلح با کمترین بهانه می توانند نظامیان را مورد اتهام قرار دهند از طرفی اثبات سوء نیت مرتکب قدری مشکل تر خواهد بود.
۴-از نظر مجازات
الف)چنانچه تمرد با اسلحه صورت گرفته باشد بر اساس ماده ۶۰۷ مجازات آن یک تا ۳ سال می باشد اما بر اساس ماده ۳۴ مجازات آن از ۲ تا ۸ سال است .
ب)چنانچه تمرد بدون اسلحه صورت گرفته باشد بر اساس ماده۶۰۷ مجازات آن ۳ماه تا یک سال است، اما بر اساس ماده ۳۴ مجازات آن از ۶ ماه۹ تا ۳ سال می باشد.
۵- از نظر صلاحیت
رسیدگی به جرم موضوع ماده ۳۴ بر اساس ماده ۱ قانون مجازات جرائم نیروهای مسلح دادگاه های نظامی می باشند.اما رسیدگی به جرم موضوع ماده ۶۰۷ بر عهده دادگاه های عمومی است.
*منظور از مامور دولتی در جرم تمرد از مقامات قانونی چه کسانی است؟
ظاهرا مامورین دولتی در اینجا اعم است و سربازان وظیفه را نیز شامل می شود زیرا آنچه که در اینجا مرد نظر است ماموری است که حکم سازمان دولتی را اجرا می نماید و تابع امر مافوق خود می باشد.
*آیا داشتن وسیله خاص در تحقق جرم تمرد تاثیری دارد؟
جرم تمرد نسبت به مامرین دولت از جمله جرائمی است که وسیله درتحقق آن موثر نیست ،لذا به هر طریقی که حمله یا مقاومت صورت گیرد با سایر شرایط دیگر جرم تحقق می یابد با این حال مقنن وسیله را در تشدید مجازات موثر دانسته است.اطلاق کلمه اسلحه در ماده ۶۰۷اگر چه شامل اسلحه سرد و گرم می شود و اسلحه سرد شامل هر نوع سلاحی اعم از چوب و سنگ نیز هست. لکن با توجه به تعریف عرفی از اسلحه می توان آن را تنها در سلاحی که برای جنگ و قتال به کار می رود، اراده نمود. چرا که این نوع برداشت تفسیر به نفع متهم خواهد بود.
*تاثیر انگیزه در وقوع جرم تمرد از مقامات قانونی چیست؟
انگیزه در ماهیت جرم اثری ندارد و در بعضی از جرائم موجب تشدید مجازات می شود اما در این جرم انگیزه هیچگونه دخالتی حتی در تشدید مجازات هم ندارد.
فاطمه عرب
دیدگاه خود را ثبت کنید
تمایل دارید در گفتگوها شرکت کنید؟در گفتگو ها شرکت کنید.